Okul Müdüründen

Birçok annenin ağzından duymuşsunuzdur;

-Çocuğum yemek yemiyor,

-Oğlum üç gün aç kalsa acıktım demez,

-Kızım yemek beğenmiyor, sadece süt içmek istiyor vb.

Eğer bir çocuk yemek yemeyi reddediyorsa bunun çeşitli sebepleri olabilir:

*Herhangi bir sağlık sorunu olabilir.

*Kendisini acıkmış hissetmiyor olabilir.

*Yemek saatinde üzgün, korkmuş ya da başka bir duygusal durumu olabilir.

*Sofrada tadını beğenmediği, sevmediği, yemekte zorlandığı bir yemek türü olabilir.

*Çocuk yemek yememe olayını kullanarak anne ve babasından farklı kazanımlar elde etmek istiyor olabilir(Almak istediği bir oyuncak, gitmek istediği bir yer vb.)

*Çocuk başka bir konuda anne ve babasına kızgınsa onları bu şekilde cezalandırmak istiyor olabilir.

Konuya bir de şöyle bakmak gerekirse, şahit olduğum bir olayı siz değerli okuyucularla paylaşmak istiyorum.

-Anneciğim karnım doydu, artık yemek istemiyorum.

-Hayır kızım, o tabağı bitireceksin, kesinlikle itiraz istemiyorum.

-Ama anne gerçekten de çok doydum, lütfen daha fazla yiyemeyeceğim.

-Hayır, tabağındaki o son kurabiyeleri de bitirmek zorundasın.

6-7 yaşlarındaki bir çocuğa, biz büyüklerin bile bitirmekte zorlanacağı bir tabak dolusu pasta ve böreği yedirmeye çalışmak, nasıl bir düşüncedir anlayamamıştım. Çocuk doyduğunu ifade ediyor olsa da, annesi o koca tabağı çocuğunun küçücük midesine tıkıştırmakta oldukça kararlı görünüyordu. Çocuk doyduğunu, daha fazla yemek istemediğini söylüyorsa onu bu derece zorlamaya hiç gerek yoktur diye düşünüyorum.

Evet, çocuklar elbette ki iyi beslenmeliler. Fakat bu durum çocuğun yeme isteğini ya da isteksizliğini tamamen göz ardı edeceğiniz anlamına da gelmiyor.

Maalesef ailelerin yanlış tutum ve davranışları çocuklarda yeme sorunlarına dönüşüyor. Burada anne ve babalara önemli bir iş düşüyor. Öncelikle çocuğun neden yemek yemediğinin anlaşılması gerekiyor. Çünkü hiçbir çocuk sebepsiz yere yemek yemeyi reddetmez. Önemli olan çocuğun bu davranışı neden gösterdiğini bulmak ve çocuğu üzmeden, bir travmaya sebebiyet vermeden bu durumu çözebilmektir.

Şunu unutmamak gerekir ki, çocuklar anne ve babalarıyla empati kurdukları için onların beslenme alışkanlıkları çocuğa da yansıyacaktır. Sağlıklı beslenmenin önemini kavramış ebeveynlerin çocukları da sağlıklı beslenme alışkanlıkları edineceklerdir. Örneğin, evinde enginarı, ıspanağı, pırasayı severek tüketen ailelerin çocukları da bu sebzeleri severek yiyeceklerdir.

Hamburger ve kola tüketen bir anne-baba ise çocuğuna fast-food yiyeceklerin zararlarından bahsedemez. Bu tıpkı sigara içen bir ebeveynin çocuğuna “Sigara sağlığa zararlıdır,” demesi gibi bir şey olur, yani bu sözler çocukta gerekli etkiyi yapmayacaktır.

Peki, çocuğumuzun yemek yememe sorununu nasıl çözmeliyiz?

*Yemek saatlerinizi çocuğun gerçekten acıkmış olduğu, uykulu ve yorgun olmadığı saatlere göre ayarlayın.

*Çocuk sofraya otururken üzgün, keyifsiz, kaygılı olmamasına dikkat edin. Bu durum iştahını olumsuz olarak etkileyecektir. Sofrada olumsuz konular yerine keyifli konulardan bahsetmek gerekir.

*Yemekten önce çocuğa şekerli gıdalar vermeyiniz ve şeker-çikolata türü yiyecekleri ödül- ceza aracı olarak kullanmayınız.

*Sebzeleri, meyveleri çocuğun hoşuna gideceği şekiller yaparak sunabilirsiniz. Örneğin brokoli, karnabahar gibi sebzeleri ağaç biçiminde göze hoş gelecek şekilde süsleyerek sofraya getirebilirsiniz.

*Sütü çocuğun damak tadına göre ılık veya soğuk olarak verebilirsiniz. Fakat çocuğun aşırı süt tüketimine izin vermeyiniz, bu durum iştahsızlık ve başka sağlık sorunlarına sebep olabilir. Eğer çocuk süt içmek istemiyorsa ısrar etmeden sütlü tatlılar şeklinde yemesi için fırsat verin. Sütlü tatlıları da yemezse üzülmeyiniz, çünkü et, yoğurt, peynir, yumurta gibi gıdalarla da çocuğunuzun protein ihtiyacını karşılayabilirsiniz.

*Çocuğu yemeğini kendisi yemesi için teşvik ediniz. Elinizde tabak ile peşinden koşturmayınız.

*Öğün aralarında çocuğunuza şeker oranı yüksek yiyecekler vermeyiniz.

*Lütfen yemek esnasında ısrarcı olmayın, yemek konusunu ödül ve ceza yöntemi olarak kullanmayın.

*Çocuk yemeğini televizyon karşısında yememelidir. Çünkü o zaman ne yediğinin farkına varmayacak, dikkati dağılacak ve her yemek esnasında televizyonun açık olmasını isteyecektir.

*Çocuğun tabağını tepeleme doldurmayın. Bu görüntü çocuğun gözünü korkutarak iştahını kaçıracaktır. Yemeğe karşı olumsuz duygular beslemesine sebep olacaktır. Emin olunuz ki yemeği küçük porsiyonlar halinde vermek daha çok işe yarar.

*Çocuğunuzun tek bir yiyeceğe bağlı kalmasına izin vermeyiniz, çeşitli tatları denemesi için ona fırsat veriniz.

*Eğer çocuk kırmızı et yemek istemiyorsa, eti kıyma olarak makarnalarda, böreklerde kullanarak ya da köfte şeklinde verebilirsiniz. Balık ve tavuk etini ise çocuğu bıktırmadan, yeme konusunda baskı yapmadan dönüşümlü olarak yedirebilirsiniz.

*Çocuğa yemek yemesi için yeterli süre veriniz fakat saatlerce sofranın başında oturmasına da izin vermeyiniz. Ortalama yarım saatlik bir süre çocuk için yeterli olacaktır.

*Çocuğunuz yemek istemiyorsa sofradan kaldırın, lütfen olumsuz tepkiler vermeyin. Bu olumsuz tepkiler çocuğun üzülmesine sebep olarak aranızdaki duygusal bağı zedeleyecektir.

Çocuğu yemek seçen bir anne-baba olarak ise,

*Bu konuda sakin ve sabırlı olun

*Davranışlarınızda ve sözlerinizde tutarlı olun

*Bu konuyu kafanızda takıntı haline getirmeyin

*Yemek konusunda çocuğunuza rol model olun

*Çocuğa alternatif yiyecekler sunun

*Çocukla zıtlaşmayın, ona baskı yapmayın

*Yemek konusunda ödül-ceza yöntemini kullanmayın

Son olarak şunu ifade etmek isterim ki eğer çocuğunuzun herhangi bir sağlık sorunu yoksa lütfen çocuğunuzu rahat bırakın. Acıkmak fizyolojik bir olaydır. Çocuk acıktığı zaman zaten az veya çok yemek yiyecektir. Bu olayı büyük bir sorun haline getirmeyin. Yine de çocuğunuz hiçbir sağlık sorunu olmadığı halde yemek yemeyi reddediyorsa bir çocuk psikoloğuna başvurunuz.

Unutmayın, yemek yemeyi eğlenceli hale getirmek sizin elinizde.