Okul Müdüründen

Bir anne-baba için ikinci kere ebeveyn olma haberi heyecan ve mutluluk verici bir olaydır. Fakat bu durum anne-baba için ne kadar harika bir haberse ailenin ilk çocuğu için kaygı ve stres seviyesinin artacağı sıkıntılı bir sürecin başlangıcıdır.

Özellikle de 0-3 yaş arası çocuklar anne ve babalarını hiç kimseyle paylaşmak istemedikleri için yeni gelecek olan kardeş haberiyle travmatik durumlara varabilecek kadar olumsuz yönde etkilenebilirler. Özellikle yaşları birbirine çok yakın olan çocuklarda kardeş çatışması biraz daha fazla görülebilmektedir. Aslında ideal olan çocuklar arasında 3-5 yıl yaş farkının olmasıdır.

Kardeş haberiyle birlikte ilk çocuk yeni doğacak olan kardeşinden sonra ailesinin kendisini artık eskisi gibi sevmeyeceklerini, odasını, eşyalarını, özellikle de oyuncaklarını kaybedeceğini düşünerek büyük üzüntü içine girebilir.

Bazen de böyle durumlar sonucunda ilk çocuğun karakteri büyük değişime uğrayarak derin bir yara alabilir. Örneğin; kardeş haberinden önce veya kardeş doğumundan önce çevresinde ve ailesi içinde çok sakin, sevecen, mutlu, uyumlu bilinen çocuk annenin hamilelik süreci boyunca ya da kardeşi doğduktan sonra aşırı hırçın, inatçı, öfkeli bir çocuk haline dönüşebilir.

Burada en büyük görev tabi ki anne ve babaya düşmektedir. Bu kritik süreci ilk çocuğun psikolojisinin en az kırılmayla atlatılabilmesi için ebeveynlerin çok dikkatli olmaları gerekir.

Çocuğunuzu kardeş düşüncesine veya kardeşinin doğduktan sonraki sürece alıştırabilmeniz için;

*Çocuk kardeşi olacağı haberini başkalarından değil de anne ve babası olarak sizden öğrenmelidir.

*Annenin hamilelik dönemi boyunca çocuğa yeni bir kardeşinin olacağı söylenmeli, annenin karnı belirginleştikçe çocuğun eliyle sevmesine, okşamasına izin verilmelidir.

*Hamilelik dönemi boyunca çocuğa “Kardeşinle çok güzel oyunlar oynayacaksınız, birlikte güzel vakit geçireceksiniz, hiçbir zaman yalnız kalmayacaksın vb.” güzel sözler söyleyebilirsiniz.

*Bu süreç boyunca ilk çocuğa sık sık kendisini çok sevdiğinizi, bunun hiçbir zaman değişmeyeceğini ifade edebilirsiniz.

*Bebek için yapılacak alışverişe büyük çocuk dâhil edilmeli. Mesela bebeğin kıyafetlerinin renk tercihini abi veya abla olacak olan çocuğunuza yaptırabilirsiniz. Bunun yanında bebeğe alışveriş yaparken ilk çocuğunuza da ihtiyacı olan malzemelerden alarak bir hediye paketi yaptırıp çocuğunuza hediye edebilirsiniz.

*Bebeğe verilecek isim hakkında ilk çocuğun fikri mutlaka sorulmalı. Abi veya abla olarak kendisinin önemsendiğini çocuğunuza hissettiriniz.

*Anne hamilelik süreci boyunca gittiği rutin doktor kontrollerine ilk çocuğu da götürebilir. Ultrason resimlerini göstererek te kardeş düşüncesine alıştırabilirsiniz. Fakat anne hamilelik süreci boyunca yaşadığı olumsuz durumları ilk çocuğun yanında dile getirmekten kaçınmalı. Çünkü bebek yüzünden annesinin acı çektiğini, üzüldüğünü düşünen çocuk kardeşine karşı olumsuz düşünceler içine girebilir.

*Kardeş doğumu öncesi ve sonrasında büyük çocuğu aşırı özgür bırakarak her istediğini yapmanız doğru olmayacağı gibi sonradan başa çıkmakta zorlanabilirsiniz. Çocuğunuza karşı çizginiz her daim net olmalıdır.

* “Sen büyüdün artık, abi veya abla oldun vb.” cümleler kurarak büyük çocuğun davranışlarına keskin sınırlar koymayınız. Bu durum sizinle inatlaşmasına sebep olabilir.

*Hamilelik süresince ve doğum sonrası çocuğunuza kardeşini seven, onu koruyan ve yardım eden çocuk temalı hikâyeler ve masallar anlatabilirsiniz.

*Çocuğun hayatında yapacağınız köklü değişiklikleri annenin hamilelik süresi boyunca zamana yayarak yavaş yavaş yapınız. (Odası değişecekse, yeni bir okula başlayacaksa vb.)

*Kardeşi doğduktan sonra anne bebek ile ilgilenirken baba mutlaka büyük çocuk ile ilgilenmeli ve çocuğun ihtiyacı olan ilgi ve sevgi gösterilmeli. Bunun için aile büyüklerinden de yardım istenebilir.

*Bebeğin bakımında büyük çocuğa yapabileceği küçük sorumluluklar verebilirsiniz. (Bebeğin bezini, emziğini, biberonunu getirmesi, uyanıp uyanmadığını kontrol etmesi vb.)

*Büyük çocuğun izni olmadan eşyaları, oyuncakları küçük çocuğa verilmemeli.

*Büyük çocuğun yanında bebek için “Ne kadar yaramaz bir çocuk, sürekli ağlıyor vb.” olumsuz cümleler kurmayınız. Çocuk, kardeşinin sevilmeyecek biri olduğunu düşünebilir.

*Anne ve babanın kontrolünde büyük çocuğa kardeşini sevmesi, ona dokunması için fırsat verin. Zarar verir endişesiyle büyük çocuğu, bebekten uzak tutmayınız.

Değerli ebeveynler;

Bazen kardeş kıskançlığı yüzünden büyük çocukta alt ıslatma, parmak emme, sürekli ağlama, öfke nöbetleri, bebeksi davranışlar, uyku ve yemek sorunları ortaya çıkabilir.

Bazı çocuklar kıskançlık duygusunu kolayca dışa yansıtırken bazı çocuklarda bu duyguyu tamamen içlerinde yaşayabilirler.

Eğer çocuğunuz yeni bir kardeş düşüncesine alışamadıysa ve davranışlarında, psikolojisinde önemli, olumsuz değişiklikler görüyorsanız mutlaka bir uzman yardımına başvurunuz.