Geçen gün marketten çıkarken bir annenin çocuğuna sarf ettiği sözleri duyunca yüreğimin acıdığını hissettim. Anne, öfkeli bir şekilde elinden çekiştirerek götürdüğü çocuğuna “Oyuncak almamızın ne gereği var? Ne yapacaksın? Otur televizyonunu izle. Oyuncak diye tutturdun, başımın etini yedin,” diye söyleniyordu.
Yapmayın lütfen ne olur. Oyuncaklar çocukların bilişsel, psiko-sosyal, bedensel, zihinsel gelişim düzeylerini etkileyen, biçimlendiren, onların hayal dünyalarını geliştirip yaratıcı yeteneklerini ortaya çıkaran çok önemli materyallerdir.
Çocukların beyin gelişimi temel donanımını ilk beş yılda tamamladığı göz önüne alınacak olursa oyuncakların çocuk gelişimindeki önemi daha iyi anlaşılacaktır. Çocuğu ve oyuncağı birbirinden ayrı düşünemeyiz. Oyuncaklar çocuklar için uyku kadar, yemek kadar gereklidir.
Kaldı ki teknolojik oyunların küçücük çocukları bağımlı birer robot haline getirdiği günümüz şartlarında bir çocuğu televizyona, bilgisayara, tablete mahkûm etmeye hiçbir ebeveynin hakkı yoktur diye düşünüyorum.
Bunun yanında zaman zaman medyadan bazı sağlıksız oyuncakların toplatıldığını duyuyoruz. Bu da demek oluyor ki anne ve babalar oyuncak alırken çok dikkatli olmalılar.
Peki, biricik yavrumuza oyuncak alırken nelere dikkat etmeliyiz?
*Her şeyden önce seçeceğiniz oyuncak çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmalıdır.
*Alınacak oyuncağın üzerinde CE işareti olmasına dikkat edilmeli, sağlıksız maddelerden ve boyalardan (kimyasal maddeler) yapılmadığından emin olunmalıdır. Ayrıca oyuncağın yapımında kullanılan maddelerin yanıcı, parlayıcı özellikte olmaması gerekir.
*Oyuncaklar sağlam, dayanıklı, yüzeyleri düzgün ve kolay temizlenebilir olmalıdır.
*Çocukların büyük ve küçük kaslarının gelişimine yardımcı olacak türden oyuncaklar alınmalıdır.
*Mümkün olduğunca ahşap ve doğal malzemelerden yapılan oyuncaklar tercih edilmelidir.
*Elektronik oyuncaklar çocuğun tek başına oynamasına imkân verdiği için çocuğun sosyalleşmesine izin vermez ve onu küçük bir alana sıkıştırır. Bu yüzden çok fazla tercih edilmemelidir.
*Silahlar ve savaş oyunları çocuğun ruhsal dünyasında derin yaralar açabilir ve çocuğun zihninde öldürme, öldürülme olayının normalleşmesine sebep olarak olumsuz durumlara sebep olabilir.
*Çocuğun kız-erkek ayırımı yapmadan her çeşit oyuncakla oynamasına izin verilmelidir. Aksi bir yaklaşım kız çocuklarının erkek oyuncaklarına, erkek çocuklarının kız oyuncaklarına olan normal ilgisini fazlasıyla arttırabilir. Bırakınız, küçük çocuğunuz her tür oyuncakla rahatça oynayabilsin.
*Alacağınız oyuncağın üstünde yazılı olan uyarıları mutlaka okuyunuz. Çünkü küçük parçalardan oluşan oyuncaklar tehlike oluşturabilir. Çocuklar bu küçük parçaları yutabileceği için boğulma riski meydana gelebilir.
*Çocuğun oyuncağıyla oynarken her zaman sizin gözetiminizde olmayacağını düşünmeli ve oyuncağın kesici, sivri uçlu, sert, küçük parçalı, zarar verici olmamasına dikkat edilmelidir.
*Çocukların oynayabileceği el ve parmak kuklaları, sarılıp sevebileceği dolgu oyuncaklar, legolar, yapı-inşa blokları, basit yapbozlar, çeşitli meslek guruplarına ait oyuncak çeşitleri, oyun hamuru, günlük hayatta kullandığımız ev malzemelerinin minyatürleri, itmeli-çekmeli arabalar, sesli oyuncaklar, pedallı araba-bisiklet vb. tüm oyuncaklar çocuğun algılama gücüne ve hayal dünyasına çok olumlu katkılarda bulunurken, kendisini rahat bir şekilde ifade etmesine de yardımcı olacaktır.
*Eğitici oyuncaklar ise çocukların algılama, karşılaştırma, parça-bütün ilişkisi kurma, zihinsel canlandırma, çözümleme, benzerlik ve ayırıcı özellikleri anlama vb. yeteneklerini geliştirir.
*Arkadaşlarıyla birlikte oynayan çocuklar paylaşma, sırasını bekleme, başkasının hakkına saygı gösterme, işbirliği yapma gibi sosyal becerileri kazanır.
Şunu iyi bilmeliyiz ki doğru oyuncak seçimi çocuğunuzun birçok gelişim alanına önemli katkılar sağlarken, eğlenerek öğrenmesine de sebep olacaktır. Bunun yanında evinizde artık materyallerle yapacağınız basit oyuncaklar ise çocuğunuzu hem çok sevindirecek hem de aranızdaki duygusal bağı güçlendirecektir.
Lütfen çocuğunuza az ve öz oyuncak alınız. Aşırı derecede oyuncağa boğulan çocuklarda dikkat ve ilgi dağınıklığı olabileceğini unutmayınız. Zaman zaman oyuncak sepetini gözden geçirerek kırılmış oyuncakları atmalısınız. Çocuğa evde bulunan tüm oyuncakları sunmak yerine dönüşümlü olarak veriniz. Böylece çocuk oyuncaklarını özlediği için daha mutlu saatler geçirecektir.
Evet, bir çocuğun dünyası oyuncaksız düşünülemez. Lütfen çocuğunuzu oyuncaklardan mahrum etmeyiniz.